Geçmişe Yolculuk: James Webb Uzay Teleskopu

Hubble Uzay Teleskobundan tam olarak yüz kat daha fazla uzağı gösteren bu teleskop bizlere Hubble'dan yüz kat daha fazla geçmişi gösterecek. Evet! Cümlemiz doğru. Geçmişimize ışık tutacak. Buyurun yazımıza!

Giriş kısmında Hubble ile karşılaştırdığımız Webb'e değinmeden önce Hubble'ın ne tür bir misyon yüklendiğini ve ne olduğunu kısaca aktarmak gerek.

Hubble Uzay Teleskopu

İsmini Amerikalı bir astronom olan Edwin Hubble’dan alan Hubble Uzay Teleskobu, uzayda bulunan en büyük uzay teleskoplarından bir tanesiydi. Ancak yeni gönderilecek olan Webb Uzay Teleskopu bu unvanı göğüsleyecek yeni cihaz olarak karşımıza çıkmakta. Hubble Uzay Teleskobunun misyonu: Biz dünyalılara güneş sistemi ve güneş sisteminin dışındaki gezegenler hakkında bilgi vermekti. 1990 yılında fırlatılmış ve 21 yıldır bu görevini başarıyla yerine getirmiş olan Hubble artık yerini daha güçlü olan ve James Webb'e bırakıyor. Bizlere bilgi verdiği konulara bakacak olursak: bulutsular, karanlık maddeler ve evrenin bilinmeyenleridir. Hubble'ın elde ettiği birikim ve tecrübelerin 100 kat daha fazlasını James Webb'in bizlere sunması bekleniyor. Hubble'dan bu kadar. Belki başka bir yazıda detaylı bir şekilde incelenebilir. Şimdi James Webb'e dönelim!

James Webb Uzay Teleskopu

Yazımızın başlığında geçmişimizi gözlemlemekten bahsettik. 22 Aralık'ta fırlatılan Webb hem de milyarlarca yıl önce evrenin doğduğu zamanlara kadar eski bir geçmişi gözlemleyebilecek. Webb'e bir çeşit zaman makinesi gibi de diyebiliriz. Çünkü galaksilerin, gezegenlerin, yıldızların nasıl oluştuğu konusunda şu ana kadar hiç bilmediğimiz şeyleri öğrenmemize ışık tutacak. Bu şekilde evrenin ve hatta dünyamızın nasıl oluştuğu konusunda bizlere yeni bulgular sunacak. Belki de var olan teorileri destekleyecek. Bunu hep beraber göreceğiz.

Webb'in uzaya gönderilmesinin ne kadar önemli olduğunu anlamak için sizlere birkaç bilgi vermek yerinde olacaktır. Bir insan hiçbir ışık kaynağının olmadığı ve tertemiz bir gece de bile gökyüzüne baktığında kendi yetileriyle yani çıplak gözüyle 5000 yıldız görebilir. Bu gözlerimizle görebileceğimiz en yüksek rakam. Gerçekten insanlık kendi tarihi boyunca 2000’li yıllara gelene kadar 5000'den fazla yıldızı gözlemleyemedi. Çünkü gözümüzün küçüklüğü ve dünyanın atmosferi görüşümüzü kısıtlamaktadır. Bu engellerden dolayıdır ki 90’lı yıllarda uzaya insan gözünün 100 katı büyüklüğünde yeni bir göz yapılıp gönderildi. Bu gözün adı: Hubble. Bugüne kadar kitaplarımızda, internette, fotoğraflarda gördüğümüz o muhteşem uzay görüntülerinin büyük bir çoğunluğunu kaydeden alet Hubble'ın ta kendisiydi.

Hubble, uzayda 2.5 cm çapındaki insan gözünü 2.4 metreye çıkararak tek bir bakışta bırakın 5000 yıldızı yüzbinlerce galaksiyi tek bir fotoğraf karesinde bizlere gösterdi. Şimdi James Webb bu gözü daha da büyütecek ve  6.5 metre çapında çok daha büyük bir göz ile 1,5 milyon km uzaktaki uzay boşluğuna gönderilmiş olacak. James Webb Uzay Teleskobu’nun büyüklüğünü kavrayabilmek gerçekten çok güç. Hayal etmek adına şöyle bir örnek verelim. İnsanlar teleskobun yanında basketbol sahasındaki oyuncuları anımsatıyor.

Webb hakkında bazı bilgiler vermek gerekirse çalışabilmesi için evrenin en uzak noktalarındaki en soluk ışıkları veya kızılötesi dalgaları yakalayabilmesi için -267°C’de çalışması gerekiyor. Bu kadar eksi dereceye düşmesi kendi yaydığı dalgaları bile fark etmesine olanak veriyor. Yani o kadar hassas! Bu sıcaklık size bir anlam ifade etmediyse şöyle anlatalım. Mutlak sıfır noktasından birkaç derece daha sıcak demek! Peki mutlak sıfır nedir? Bir maddenin moleküllerinin entalpi ve entropisinin teorik minimum değerine ulaştığı termodinamik sıcaklık ölçeğinin en alt sınırı ve −273.15°C olarak kabul ediliyor. Mutlak Sıfır ile ilgili bir içerik daha sizleri sonraki haftalarda bekliyor olacak. Şimdilik bu bilgi yeterli. 

Kısaca sonuca varmak gerekirse. James Webb uzayın karanlığına salınacak ve o karanlıktan bizlerin geçmişini aydınlatacak! 

Bir başka içerikte görüşene dek, sağlıkla kalın!