Fotik Hapşırma Refleksi Nedir?

Çoğu insanda güneşe veyahut bir ışığa doğrudan baktığında ya da bakmaya çalıştığında refleks olarak hapşırma meydana gelmektedir? Peki bunun sebebi nedir? Gelin birlikte bakalım.

Pek çoğumuzda fotik hapşırma fenomen mevcuttur. Hatta bizde olduğu için çoğu insanda da olduğunu düşünürüz ancak bu fenomon herkeste yoktur. Bu özel ve hala tam olarak açıklanamayan yönleri olan bu fenomonin detaylarına birlitke bakalım.

Hapşırma Nedir?

Hapşırma, burun mukozamızı rahatsız eden parçacıklar sebebiyle yarı istemsiz olarak gelişen ve ciğerlerimizdeki havanın çok hızlı bir şekilde burun ve ağızdan dışarı çıkması olayıdır. Hapşırığımızın hızı saatte 160 kilometreye kadar ulaşabilir. Peki buna bağlı kalmaksızın bir ışık yardımıyla aniden hapşırmamıza sebep olan nedir?

Fotik Hapşırma Refleksi

Fotik hapşırma refleksi, bazı insanların özellikle güneşe veya parlak ışığa doğrudan baktıklarında ani bir hapşırma tepkisi yaşadığı bilinen bir fenomendir. İlk kez 1964 yılında bilimsel literatürde tanımlandı ve o zamandan beri "Achilles hapşırması" veya "fotik hapşırma" olarak adlandırıldı. Bu refleks, genellikle gözleri parlak ışığa maruz bırakan kişilerin yaşadığı bir deneyimdir ve yaygın bir olgudur. Fotik hapşırma refleksi, gözlerin retinasındaki fotoreseptör hücrelerinin uyarılmasından kaynaklanır. Göz, görme işlevini yerine getiren koni ve çubuk adı verilen özel hücreler içerir. Bu hücreler, çevresel ışık seviyelerini algılayarak görsel bilgiyi beyne ileten sinir sinyallerini üretir. Göz, ani bir ışık değişikliği veya parlak bir ışık kaynağına baktığınızda, özellikle doğrudan gözlerinizi kapatmadan bakıyorsanız, bu fotoreseptör hücreleri hızla değişen ışık yoğunluğuna tepki verebilirler.

Peki fotik hapşırma refleksi tam olarak nasıl gerçekleşir? Gözünüz parlak bir ışığa bakarken, bu hücrelerdeki uyarılar, retinadan gelen sinir yolları boyunca beyne iletilirken, yanlışlıkla komşu sinir yollarını etkileyebilir. Bu, gözlerinizin ışığa adapte olmasını ve görsel bilgiyi daha etkili bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla gerçekleşen bir çapraz reaksiyon olarak kabul edilir. Fotik hapşırma refleksi genellikle zararlı değildir ve kişinin sağlığına olumsuz etkisi yoktur. Ancak bu refleksi deneyimleyen kişiler, güneşe veya parlak ışığa uzun süreli maruz kalmaktan kaçınmalıdır, çünkü bu durum gözlerde rahatsızlık veya geçici görme bozukluklarına neden olabilir. Gözlerinizi korumak için güneş gözlüğü gibi önlemler almak faydalı olabilir.

Fotik hapşırma refleksi neden bazı insanlarda görülürken diğerlerinde görülmez tam olarak anlaşılmamıştır, ancak genetik faktörlerin bu fenomende rol oynayabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, bu refleksin öğrenilmiş bir davranış olmadığı ve kişinin kontrolü dışında olduğu da bilinmektedir. Kısaca söylemek gerekirse fotik hapşırma refleksi, gözlerin parlak ışığa maruz kaldığında ortaya çıkan ilginç ve zararsız bir fenomendir. Bilim insanları, bu refleksi daha derinlemesine anlamak için çalışmalarını sürdürmektedirler, ancak şu an için bu konudaki tam nedenler hala net değildir.

Bir başka içerikte görüşene dek, sağlıkla kalın!