Dünyanın ilk Gerçek Bilim insanı Kimdir?

Tarihin ilk bilim insanı kimdir diye düşündüğünüz oldu mu? Ya da merak ettiniz mi hiç? Evet diyenlerdenseniz bu yazıyı sizin için derledim. Gelin kim olduğunu ve bilim dünyasına ne gibi katkılarda bulunduğunu hep birlikte öğrenelim!

İlk Gerçek Bilim İnsanı

“Modern Optiğin Babası” olarak bilinen ünlü fizikçi İbn-i Heysem MS 965’te Irak’ın Basra kentinde doğdu. Fizikçi olmasının yanı sıra astronomi, matematik, kimya, optik, tıp ve müzik gibi alanlarla da ilgilenen İslam dünyasının en önemli bilim insanlarından biriydi. Peki onu ilk gerçek bilim insanı yapan başarısı neydi?

Bilimsel Yöntem

İlk Aristoteles’in öncülük ettiği doğa olaylarını inceleme felsefesinin, yapılan kişisel deneyim ve usta öğretilerin oluşturduğu yöntemlerden ziyade matematiksel ispatlara dayanan deneylerle desteklenmesini savunan ve uygulayan ilk kişi İbn-i Heysem'di. Modern bilimin kurallarını geliştiren ilk kişi olması sebebiyle “Dünyanın İlk Gerçek Bilim İnsanı” olarak kabul edilmiştir. Aynı zamanda gözümüzden çıkan ışınlar sayesinde görebildiğimizi savunan bilim adamlarının aksine ışığın ilk olarak nesneden yansıyıp sonra gözümüze geldiğini ve görüntünün oluştuğunu açıklayan ilk fizikçiydi. Işığı ve görmek kavramlarını geometri ve matematikle birlikte bizlere açıkladı. Ayrıca görüntünün gözde nasıl oluştuğunu öğrenmek için bir deney yaptı.

Camera Obscura: Karanlık Oda

Deneyde, karanlık bir odanın yüzeyine delik açarak dışarıdan gelen ışığın delikten geçerek içerisindeki yüzeye düşmesiyle birlikte yansıdığı nesnenin ters dönmüş görüntüsünü buldu. Yaptığı bu çalışmayla fotoğrafçılığın temel ilkelerinin oluşmasına katkı sağlamıştır. Ayrıca bu çalışma kamera ve fotoğraf makinesinin icadına yol açan çalışmalardan biridir.

Kitāb el-Manāzir

Arap bilim adamı İbn-i Heysem tarafından 1011-1021 yılları arasında yazılan Kitāb el-Manāzir 7 ciltten oluşan bir optik kitabıdır. Kitabın içerisinde İbn-i Heysemin araştırmaları ve yaptığı deneyler yer almaktadır. Felsefeden tutun da tıpla ilgili yaptığı çalışmalara kadar tümünü bu kitaba yazmıştır. Bu optik kitabı fizik ve matematiğin gelişmesinde büyük rol oynamıştır. İbn-i Heysem eserinde ışığın renklere nasıl ayrıldığını, nasıl yansıdığını ve nasıl kırıldığını açıklamıştır. Mercekler ve aynalar konusunda birçok çalışmalar yapan Heysem teleskop ve mikroskopun icadına öncülük etmiştir. Onun çalışmaları sayesinde Avrupalı bilim insanları mercekleri birbirinin önüne koymayı deneyerek teleskopu ve mikroskopu bulmuştur.

 İlk bilimsel yayın olarak kabul edilen bu eser günümüzün bilim insanlarına ilham kaynağı olmuştur. Bilim insanlarının nasıl çalıştığını açıklayan bilimsel yayın diyebiliriz aslında. Günümüzde nasıl bilim insanları ilk olarak gözlemlediği bir olay üzerine bir soru ortaya atıp ardından bir hipotez geliştirip, bu geliştirdiği hipotezi test etmek için deneyler düzenleyebiliyorsa bunu kimin sayesinde yapabilmiştir? Yukarıdaki bilgilerden de anlaşıldığı üzere cevabı çok basit: İbn-i Heysem.

Bilim dünyasına böyle önemli katkıları olan ünlü fizikçi İbn-i Heysem’e sonsuz saygı ve minnet duyuyor, yazımı onun çok güzel bir sözüyle bitirmek istiyorum:

Gerçeği arayan kişi, eskilerin yazdıklarını araştırarak ve doğal eğilimini takip ederek onlara güvenen kişi değildir, tam aksine onlara kuşkuyla yaklaşan, onlardan topladığı bilgileri sorgulayan, türlü türlü kusur ve eksikliklerle dolu yapıya sahip insanların sözleri yerine argümanlara ve kanıtlara boyun eğen kişidir.

Her zaman gerçeği aramanız dileğiyle! Görüşmek üzere…