Biyolojik Saat: Sirkadiyen Ritim

Vücudumuzun sırları saymakla bitmiyor. Güneş doğduktan sonra başlayan vücudumuzun temposu gün batımına kadar her gün neredeyse aynı ritimle ilerliyor. Bu ritime de ''Sirkadiyen Ritim'' adı verilmektedir. Bu yazımda sizlere bu konudan bahsettim, iyi okumalar!

Uyku ve uyanıklık döngümüz, vücudumuzdaki hormanların salınımını ve metabolizmamızı düzenleyen biyolojik saatimize ''yaklaşık bir gün'' anlamına gelen ''Sirkadiyen Ritim'' denmektedir. Yaklaşık bir gün denilmesinden de anlaşılacağı üzere bu ritim 24 saat boyunca tekrar edilen davranışsal ve fizyolojik döngüleri kapsamaktadır. Bunlara örnek vermek gerekirse; vücut sıcaklığımız, uyku düzenimiz, besin alımımız ve hormon salınımımızı sayabiliriz. Bu ritim, beynimizde bulunan hipotalamus adlı bölgede bulunan hücreler tarafından kontrol edilmektedir. Örneğin uyku ve uyanılılık döngüsünü düzenlemek için gözdeki retina tarafından algılanan ışık hipotalamustaki görevli hücrelere bildirilir ve böylece sirkadiyen ritim sağlanmış olur. 

Sirkadiyen ritmin sürecinden daha detaylı bahsetmek gerekirse; akşam olmasıyla beraber gün ışığı azalır ve bu beyindeki bölgeye iletilir. Böylece uyku hormonu olan melatonin salgılanmaya başlar, vücut sıcaklığı düşer ve ardından vücut gevşeyerek kendini uykuya hazırlar. Sabah olurken güneş ışığıyla uyku ortamı aydınlanır ve bu retinalar tarafından algılanarak beyindeki ilgili bölgeye bildirilir. Salgılanan melatonin ile vücut sıcaklığı artar ve uyanılır.

Sirkadiyen ritim hafife alınmaması gereken bir döngüdür çünkü hem vücut hem de mental sağlığımız açısından büyük bir öneme sahiptir. Düzenli bir sirkadiyen ritme sahip olduğunuzda; daha az stresle mücadele edersiniz, sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olursunuz, bağışıklık sisteminiz güçlenir, uyku kaliteniz artar, odaklanma yeteneğiniz ve enerjiniz artar. Kısacası sağlıklı bir yaşam sürerek iyi hissetmenize olanak sağlar. Peki, bu düzeni sağlamak nasıl mümkün olur?

Doğal ışık yani güneş ışığı alımını arttırmak ve her gece aynı saatte uyuyup sabahları aynı saatte uyanmak sirkadiyen ritminizi güçlendirebilmenizin en etkili yöntemleridir. Sağlıklı bir yaşam sürmenin başında gelen düzenli egzersiz yapmanın ve düzenli beslenme alışkanlıklarının edinilmesi de sirkadiyen ritminizin düzenlenmesini desteklemektedir. Düzenimizi olumsuz etkilediği gibi uyku problemlerine ve konsantrasyon bozukluklarına neden olan stresin yönetimi de bir o kadar önemlidir. Stresimizi yönetebilmek adına bazı teknikler uygulanabilir. Bu teknikler; nefes egzersizleri, meditasyon, keyif veren rahatlama aktiviteleri ve pozitif bakış açısı geliştirmek olabilir. Stes yönetimini günlük hayatımıza entegre ederek stresle daha etkili şekilde baş edebiliriz. 

Sirkadiyen ritmimizi düzenlemeyi destekleyen yöntemlere bakıldığında bunların yapılmasının genel sağlığımızı iyileştirmenin birer parçasının olduğunu anlayabiliriz. Düzenli bir sirkadiyen ritim sağlıklı bir hayat yaşamanıza destek olmaktadır. 

Bu yazımda sizlere vücudumuzun doğal saati, biyolojik saat ve uyku - uyanıklılık dengesi olarak bilinen sirkadiyen ritimden, genel sağlığımızı iyileştirmenin etkilerinden ve bu düzenin nasıl sağlanabileceğinden bahsettim. Sizlerde yaşam tarzı alışkanlıklarınızı iyileştirmek istiyorsanız sirkadiyen ritminizi düzenleyerek bu işe başlayabilirsiniz. Yazımı okuduğunuz için teşekkürler!