Ay'da Nükleer Bomba Patlatırsak Ne Olur?

Ay'da Dünya'nın aksine atmosfer ve yerçekimi olmadığını düşünürsek Ay'da nükleer bomba patlatırsak ne olur? Patlamanın Dünyada etkisi olur mu? Hadi inceleyelim!

Ay'da çok büyük bir nükleer bomba patlatırsak ne olurdu? Patlama Ay'ın yörüngesini bozup Dünya'ya mı iterdi yoksa Ay'ı paramparça edip Dünya'yı meteor yağmuruna mı tutardı? Hadi bu sorunun cevabına ve bu sorunun tarihine bakalım. 

Soğuk savaş esnasında Ay, askeri üs kurmak için büyük bir hedef konumundaydı. Bu nedenle ABD Hava Kuvvetleri, Ay'ın yüzeyinde gerçekleşecek bir nükleer patlamanın etkisiyle ilgili araştırma gerçekleştirdi. Ama sadece söylenen şeylerden bahsetmek çok sıkıcı, o yüzden hadi gelin hayali bir 100 megatonluk termonükleer savaş başlığı ile önemli bir deney gerçekleştirelim. Bu hayali bomba şu ana kadar patlatılan tüm bombalardan 2 kat daha güçlü. Ayrıca ayın etrafına deneyi gözlemlemek için birkaç adet meraklı astranot koyalım. 

Bomba Ay'ın yüzeyine temas etmeden önce hadi zamanı yavaşlatıp olacakları düşünelim. İlk birkaç milisaniyede bombamızın dışında hiçbir şey olmaz. Ama bombanın içerisinde oluşan atomik derecede patlamalar bombamızı birkaç saniyeliğine evrenin en sıcak şeylerinden birisi yapar. Ancak 10 milisaniye sonra evrenin geri kalanı da neyin olduğundan haberdar olur. Zira bomba aniden çözülür ve yanmakta olan bir nükleer ölüm yıldızı doğmuş olur. Şu ana kadar her şey olması gerektiği gibi ama bu saniyeden sonra olacak şeyler tek bir farklılıktan dolayı Dünya'da olan patlamalardan alışık olduğumuz derecede farklıdır. Ay'ın atmosferi yoktur. Ateş topu parladıkça, X ışınları, termal fotonlar ve her yöne doğru hızlıca ilerleyen sessiz bir ısı dalgası yayar. Dünya'da olsa bu ısı en az 50 kilometre yarıçapındaki her şeyi yakıp kül ederdi. Ancak Ay'ın bir atmosferi ve oksijeni olmadığından Ay'da yanma diye bir şey söz konusu değil, hem zaten Ay'da yanacak bir şey yoktur ki. 

Bu patlamayı izleyen 50 kilometre mesafedeki her astranot kızarmayı bekler. Ve şimdi de Dünya'daki ve uzaydaki patlamanın en büyük farklılığını görmek üzereyiz. Dünya'da atmosfer patlamaya karşı mücadele eder ve bundan dolayı baloncuk oluşur. Baloncuğun genişlemesi atmosferdeki basınçtan dolayı saniyeler içerisinde durdurulur. Lakin bu iyi bir şey değildir. Alev topu atmosferi önüne alarak ilerledikçe Dünya'daki bir nükleer patlamanın en yıkıcı kısmını oluşturur: Şok Dalgası. Patlamanın çevresindeki sıkıştırılmış hava, ses hızından daha hızlı bir şekilde ilerleyip binaları yerle bir eder ve aşırı sesli olduğundan organları paramparça eder. Ancak Ay'da şok dalgası olmaz. Atmosferin olmaması demek, uzayda genişleyen patlamayı engelleyecek bir şey yok demektir. Ay'da alev topu ürpertici bir sessizlikle büyümeye devam eder zira onu durduracak veya ses çıkarmasına sebep olacak bir atmosfer yoktur. Bu güvenli bir mesafeden izlemesi harika bir şey olurdu ama maalesef Ay'daki bir patlamayı izleyecek güvenli bir mesafe yok gibi bir şeydir. DNA'yı parçalayabilme kapasitesine sahip iyonlaşmış radrasyonu zayıflatacak bir atmosfer olmadığından iyi bir izleme mesafesinde bulunan herkes ölümcül derecede radrasyona maruz kalır. Ancak tabii ki de hepsi bu kadar değildir. 

Tüm bunlar olurken aynı anda patlama yüzeyi yumrulayarak patlama enerjisini simsik dalgara dönüştürerek şiddetli bir Ay depremi oluşturur. Ay Dünya'dan çok küçüktür ve bu nedenle astronotlarımız nerede durursa dursun şiddetli depremi hissedeceklerdir. Maalesef bu korkutucu hikaye daha bitmedi. Bombamızın patladığı yerde yüzey, sanki bir gölete taş atılmış gibi uzaya doğru sıçrar. Patlama ilerledikçe neredeyse 100  metreküp kum ve kayayı yerden kazar ve uzaya doğru fırlatır. Döküntüler uzayın her yerine doğru sıçrar, yine hatırlatalım atmosferin olmayışından dolayı bu olanların hiçbirisi yavaşlamaz ya da sonlanmaz. Uzaya fırlayan hiçbir döküntü Ay'a geri dönmez zıra fırlama hızından daha hızlı bir şekilde ilerlerler. Bu döküntülerin çoğu Dünya'ya yağacaktır lakin bunların sadece birkaçı çakıl taşından büyük olacaktır. Anca yörüngemizdeki çoğu uyduyu ve benzer şeyleri paramparça edeceklerdir. 

En sonunda patlamamız sona erdi. Dünya'da ateş topu sanki bir sıcak hava balonu gibi havaya yükselerek daha soğuk havanın etrafını sarar ve bir tür sap oluşturarak üst tarafı yuvarlar ve o klasik görüntüyü mantar bulutunu oluşturur. Ancak Ay'da artık öğrendiğiniz belirli sebeplerden dolayı mantar bulutu oluşmaz. Patlama ne kadar büyürse o kadar soğur ve enerjisi de o kadar azalır. Baloncuk yavaşca kırmızılaşır ve gözden kaybolur. Patlama Dünya'dan görülür ama sanki hemencecik sönüveren titrek bir yıldız ışığı gibi. 

Peki bu patlamanın ayın yörüngesine etkisi nedir? Neredeyse hiçbir şey. Ay'ı nükleer bomba ile hareket ettirmeye çalışmak bir kamyonu üfleyerek itmeye çalışmaktan farksızdır, ikisi de sonuç vermez. Şunu unutmayalım ki nükleer patlamalar büyük ve sarsıcı olabilir ama uzay çok daha büyüktür. Muhteşem patlamamız sadece ayın yüzeyinde başka bir krater oluşturur. Ancak Ay'ın yüzeyine saçılan döküntüler ve patlamanın olduğu alan radyoaktifdir ve ölümcül radrasyon taşırlar. Onları gömecek ya da temizleyecek doğal bir işlem olmadığından dolayı Ay yüzeyi kirli kalmaya devam edecektir. Yine de en kötü radrasyon, kozmik ışınlar vasıtasıyla bir sene gibi bir sürede zayıflayacak ve doğal seviyeye inecektir. 

Sonuç olarak şunu diyebiliriz. Ay'da en güçlü nükleer bombalarımızı patlatmak Ay'ın umrunda olmasa bile Ay'ı nükleer test sahası olarak kullanmak, orada biraz da olsa eğlenceli vakit geçirmek hem Dünyanın yörüngesi için hem de ayda kurulan üsler için iyi olmayacaktır. Yani belki de yakın gelecekte bunu denemesek iyi olur.

 Okuduğunuz için teşekkür ederim. Bir başka bilim yazısında görüşmek üzere!