Auroralar - Kutup Işıkları

Bu yazımda her sene pek çok insanın yerinde görmek için farklı ülkelere gittiği, görünüşüyle insanları büyüleyen ve benim de hayallerimde yer edinen kutup ışıklarından bahsedeceğim. Detaylar yazımda!

Kutup Işıkları Nasıl Oluşur?

 Kutup ışıkları ya da kutup aurorasını, özel olarak Kuzey Kutbu'ndakileri Aurora Borealis, Güney Kutbu'ndakileri ise Aurora Australis olarak adlandırırız. Kutup ışıklarını oluşturan ana unsur ısı ve ışık kaynağımız Güneş’tir. Güneş’te sürekli patlamalar olur ve bu patlamalar sonucunda Güneş’ten uzaya parçacıklar savrulur. Güneş’te gerçekleşen bu patlamalar Güneş’in korona tabakasında manyetik alan karışımı nedeniyle oluşur ve uzaya plazma fırlatmasına neden olur. Bu patlamalar da Güneş rüzgarlarının ve taneciklerinin oluşmasını sağlar. Bu tanecikler serbest elektron ve protonlardır. Güneş’in dönmesiyle tanecikler Güneş rüzgarlarıyla Dünya’ya doğru savrulur. Manyetik alanın her iki kutupta da zayıf olmasından dolayı bazı parçacıklar Dünya’nın atmosferine girer ve gaz molekülleriyle çarpışırlar. Yani bu harika ışık gösterileri Güneş’ten gelen yüklü taneciklerin Dünya’nın atmosferinde bulunan oksijen ve azot gazlarının tanecikleriyle çarpışmasıyla oluşur.

Kutup Işıkları Hangi Renklerden Oluşur?

 Kutup ışıklarında yeşil, kırmızı, mavi ve mor olmak üzere 4 renk bulunur ancak biz daha çok yeşil rengi görürüz. Peki bu renkler nasıl oluşur ve neden belirli renklere sahiptir? Güneş’ten gelen parçacıkların oksijen molekülleri ile çarpışmasıyla kırmızı veya yeşil ışık tonları, azot molekülleri ile çarpışması sonucunda ise mavi ve mor ışık tonları üretilir. Yani bu ışıklardaki renkler atmosferdeki elementlerin çeşitliliğinden dolayı farklı renklerde olur.

Kutup Işıkları Nerelerde ve Ne Zaman Görünür?

Auroralar bütün yeryüzünden ve diğer gezegenlerde de gözlemlenebilir. Ancak kutuplara yakınlaştıkça daha çok görünür olurlar. En sık göründüğü zamanlara ekinoks zamanları denir. Yazın kuzeyde görme şansımız oldukça azdır bunun sebebi yazın gecelerin çok kısa olmasıdır. Bu sebepten kışın özellikle ekim ve mart ayları arası görme şansımız oldukça yüksektir. Görmek isteyenler bu tarihlerde gitmesini öneririm.

Kutup ışıklarını net görmek için bazı şartlar vardır. Mesela gökyüzü ne kadar açık olursa o kadar temiz ışıklar görülür ve hava ne kadar karanlıksa o kadar berrak ve net olurlar. Ayrıca Kanada, İzlanda, Kuzey Sibirya, Alaska, Norveç, Grönland;  en sık kutup ışıklarının görüldüğü ülkelerdir. Ama Dünya’da en güzel gözlenebildiği yer Kuzey Amerika’da bulunan Yellowknife, Avrupa’da ise Norveç yakınlarında yer alan Tromso’dur.