Artık Yetişkin Kurbağalar da Bacaklarına Yeniden Kavuşabiliyor
Bilim ve Teknoloji - 14 Mart, 2022 - Okuma Süresi: 4 Dk.
14 Mart, 2022
Bilim insanları yapmış oldukları deneyler sonucunda; halihazırda kesilen ya da kopan bacakları yeniden çıkmayan kurbağalara bazı kimyasalların enjekte edilmesiyle bunu artık mümkün hale getirdiler. Nasıl mı? Okuyalım bakalım...
Yaşanan kimi travmalar, hastalıklar, örneğin ağır diyabet hastalarının uzuvlarını kaybettiğini bilmekteyiz. Ama ne yazık ki kaybolan bu doku ve uzuvların yenilenmesi ne yazık ki imkansız noktasında. Fakat bilim insanları; yapmış oldukları deneyler sonucunda, kafamızdaki "acaba?" lambalarını yaktılar.
Amerikan Bilim İlerleme Derneği tarafından yayınlanan hakemli, çok disiplinli açık erişimli bir bilimsel dergi olan Science Advances'de bir çalışma yayınlandı.
Tufts ve Harvard Üniversitesi Wyss Enstitüsünde çalışmakta olan bilim insanları, bizi yenileyici tıp hayalinin uzak olmadığını hatırlattı.
Bizler; bizatihi denizyıldızlarını, zarar gören bazı uzuvlarını/organlarını tam yenileyebilme özellikleri ile tanıyoruz. Tıpkı onlar gibi kertenkeleler, yengeçler ve semenderler bu özellikleri taşıyan hayvanlar arasında. Hatta biyoloji dersinden bildiğimiz Cestodlar yani yassı kurtlar, parçalara ayrılmış olsalar dahi her bir parça yeniden bir tam haline gelebiliyor. Biz insanlarda ise bu süreç; zarar gören dokularımızın yerine zaman içerisinde yeni dokuların oluşması ile ilerliyor. Bizlerde de karaciğerimiz %50 oranında bir kayıp daha yaşasa, tıpkı yassı kurtlarda olduğu gibi kendini tamamıyla eski haline getirebiliyor. Fakat gelin görün ki bu kayıp memelilerde büyük ve karmaşık bir yapıya sahip uzuvda, örneğin kol ya da bacakta meydana geldiyse, kendi kendine bir yenilenme ya da düzelme söz konusu değil.
Herhangi bir doku/uzuv kaybında bunu onarma özelliğine sahip olan canlıların büyük bir kısmının suda yaşayan canlılar olduğu gözlemlenmiştir. Bu uzvun düzelme süreci ise şöyle ilerlemekte; ilk önce bu uzvun zarar görmemiş kısmının ucunda "blastema" adı verilen bir kök hücre kütlesi bulunmakta ve bu kütle, yitirilen uzvun yeniden eski hale gelmesini sağlıyor.
Bu deneyden önce bilim insanlarının bildikleri üzere, iribaş ve genç kurbağaların yapabildiği ama yetişkin kurbağaların yapamadığı bir şey vardı. Ne mi? Herhangi bir sebeple kaybetmiş oldukları arka bacaklarını yenileyebilme yeteneği... Bilim insanları çalışmaya koyuldular. Ve 5 farklı ilacı bir karışım haline getirerek kurbağalara enjekte ettiler. Ve birbirinden farklı 5 ilacı bir araya getirip bir biyokapak oluşturuldu ve kurbağalara giydirildi.
18 ay sonunda ayaklarına ilaçlı biyokapakların giydirildiği kurbağalar eskisi boyutunda bacaklara sahip oldular. Ve 18 ayın sonunda artık ayaklarının üzerine basabiliyor, yüzebiliyor ve hatta zıplayabiliyorlardı. Bilim insanları bacaklardaki parmakların çok büyük bir büyüme olmasa da gelişimin hala devam ettiğini belirtiyorlar.
Bu çalışmanın yazarlarından biri olan David Kaplan şöyle diyor, "Memeliler ve yenilenme özelliği taşıyan hayvanların yaraları, genellikle havaya maruz kalıp yer ile de temas ettiği için yaranın kapanması haftalar hatta aylar sürebiliyor." Bu kapak (BioDome) vakanın yaşanmasının üzerinden 24 saat geçmeden kullanıldığı için ve bununla birlikte doğru ilaçlar kullanılıp, dölüt torbasına benzer bir ortamın taklit edilmesiyle ile de bu dokunun yeniden oluşması başlamış oluyor.
Peki bunun insanlar için de herhangi bir faydası var mı? Çalışmayı yürüten uzmanlar, çalışmalar sıkılaştırılır ve ilerletilirse organ kaybı olanların bu organlarının yenilenmesini ya da hasarlı olan doku ve organların onarımının mümkün olduğunu ifade ettiler.
E-bültenimize abone ol!
Haftanın en popüler içerikleri, en çok kazananlar ve staj haberleri bültenimizde.