Antioksidanlar: Nedir Ve Nasıl Çalışır?

Antioksidan denildiğinde hepimizin aklına gelen belli başlı şeyler vardır fakat antioksidanların gerçekte tam olarak ne işe yaradığını ve vücudumuz tarafından nasıl kullanıldığını biliyor musunuz? Bu yazımda sizler için basitçe açıkladım.

Herkesin günlük hayatta duyduğu ve kullandığı 'antioksidan' terimi hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? Yazının devamında bu konu hakkındaki bilgilere ulaşabilirsiniz.

Antioksidan ve Serbest Radikaller

Antioksidanlar, vücudumuzdaki serbest radikallerle savaşan moleküllerin genel adıdır. Antioksidanlardan detaylıca bahsetmeden önce biraz serbest radikallerden bahsetmek istiyorum. Serbest radikaller, vücudumuzda durmaksızın üretilen ve vücutta yüksek oranda bulundukları durumda vücut bütünlüğüne zarar veren moleküllerdir. Antioksidanların görevi ise bu moleküllerin sistemimizdeki oranını azaltmaktır. Serbest radikallerin zararlarının yanı sıra aslında vücudumuzda faydalı bazı görevleri de vardır. Örneğin bazı serbest radikaller bağışıklık sistemi hücrelerimizi harekete geçirip vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını sağlar. Bu yüzden antioksidanlar serbest radikalleri vücuttan tamamen temizlemezler, sadece oranlarını belli bir seviyede tutmaya çalışırlar. Bu denge bozulduğu ve serbest radikal miktarı olması gerekenden fazla olduğu zaman, bu durum oksidatif strese sebep olur. Oksidatif stresin uzun süre devam etmesi DNA`ya zarar verir ve kanser, diyabet gibi hastalıklara sebep olabilir. Bu dengenin bozulmasına ise sigara ve alkol tüketimi, hava kirliliği, radyasyon, bakteriyal ve viral hastalıklar, yetersiz antioksidan alımı/üretimi, vücutta biriken ağır metaller gibi faktörler ve stresli yaşam tarzımız sebep olabilir.

Antioksidan Kaynakları

Peki bu antioksidanları nerden bulabiliriz? Vücudumuzun serbest radikallere karşı halihazırda bir savunma sistemi vardır. Burada kullanılan antioksidanlar vücut tarafından üretilen enzimler ve enzimatik olmayan antioksidanlardır. Bunların dışında, serbest radikal dengesini sağlamak için kullanılabilecek bazı antioksidanlar besinler aracılığıyla alınabilir. E vitamini, C vitamini, flavonoidler ve likopen besin yoluyla alınabilecek en güçlü antioksidanlardır. Her besinin belli bir antioksidan içeriği vardır. Örneğin portakal, limon, biber, yaban mersini gibi besinler C vitamini açısından daha zenginken somon, bitkisel yağlar, brokoli gibi besinler E vitamini açısından zengindir.

Takviye Antioksidanlar Gerçekten Gerekli mi?

Piyasada bulunan antioksidan supplementleri günlük temel antioksidan ihtiyacınızın %70–1.660 arasını karşılayabilir fakat takviye kullanmaya gerçekten ihtiyacımız var mı? Gün içerisinde yediğimiz besinlerden aldığımız vitaminler genelde vücut için yeterli olur ve dışarıdan takviye olarak aldığımız C vitamini gibi antioksidan supplementler kullanılamadan vücudumuzdan atılır. Fakat birçok kişi bu durumu düşünmeden bilinçsizce dışarıdan takviye almaya devam edip vücuduna farkında olmadan daha fazla zarar veriyor. Yüksek dozlarda alınan supplementler kanser riskini arttırabilir, hamilelerde embriyoya zarar verebilir. Bu yüzden doktorunuza danışmadan herhangi bir takviye kullanmamalısınız.