Antibiyotik Direncine Yeni Bir Yaklaşım

Bilim insanları, antibiyotik direnci olan bakterilerle savaşmak için yeni bir yaklaşım keşfettiklerini açıkladılar. Bu yöntem eğer başarılı olursa, her yıl AIDS ve sıtma gibi hastalıklardan daha fazla kişinin ölümüne neden olan bir sağlık krizinin çözümüne katkıda bulunacak. Gelin bu konuyu biraz daha detaylı inceleyelim!

Teksas Üniversitesi'nden Despoina Mavridou liderliğindeki bir araştırma ekibi, insanlarda ortaya çıkan hastalıkların çoğundan sorumlu olan E. coli, K. pneumoniae ve P. aeruginosa gibi bakterilerdeki antibiyotik direncini bozmanın yeni bir yolunu bulduğunu açıkladı. Ekip, bakteride antibiyotiklere direnç yeteneklerinin oluşumunu sağlayan belirli bir proteini durdurarak bakterileri antibiyotiklere karşı savunmasız hale getirdi. Moleküler biyobilim yardımcı doçenti Mavridou, “Bu, direnci hedeflemenin tamamen yeni bir yolu.” diyor.

Bakteriler, mevcut antibiyotiklere karşı giderek daha dirençli hale geliyor ve araştırmacılar bakterilerle savaşacak yeni ilaçlar bulmada zorlanıyor. Bu yüzden de dünya giderek ölümcül süper bakterilere karşı daha savunmasız hale geliyor. The Lancet dergisinde ocak ayında yayımlanan başka bir çalışma, bakterilerin direncinin 2019’da en az 1,27 milyon ölümle sonuçlanan hastalık vakasına doğrudan neden olduğuna işaret ediyor. Antibiyotik direnci, önde gelen ölüm nedenlerinden biri haline gelme yolunda. Antibiyotiğe dirençli bakteriler, antibiyotikleri nötralize eden bir dizi farklı protein üretiyor. Bu proteinlerin işe yarayabilmesi için doğru şekillerde katlanması gerekiyor. Araştırmacılar, DsbA adı verilen bir proteinin, bu direnç proteinlerinin böyle uygun şekillerde katlanmasını sağladığını keşfetti. Mavridou ve ekip arkadaşları, yakın zamanda eLife dergisinde yayımlanan kavram kanıtlama çalışmaları için, hastalarda doğrudan kullanılamayan kimyasallardan faydalanarak DsbA’yı durdurmayı başardı. Ekip şimdi aynı sonuca ulaşabilecek ve insanların üzerinde güvenle kullanılabilecek inhibitörler geliştirmek için çalışmayı planlıyor.  

                                                                                                                                 
Mavridou, “Diğer yaklaşımlar direnç proteinlerini engellemeye odaklanıyor ancak hiç kimse ilk etapta onların oluşumunu engellemeyi denemeyi düşünmemişti.” diyor. Ekibin hedefi, bir DsbA inhibitörü bulup bunu halihazırda kullanılan antibiyotiklerle birleştirerek ilacın bakterileri öldürme yeteneğini yeniden kazanmasını sağlamak. İlaç, artık bakterilerin antibiyotik direncini sağlayan proteinlerin nasıl katlanacağını belirleyen proteinleri yok edeceği için bakteriler bu yeteneğe hiçbir zaman sahip olamayacaklar. Çalışmanın başyazarlarından, Imperial College London’dan Christopher Furniss, “Yeni antibiyotiklerin keşfi zorlu olduğundan, mevcutların ömrünü uzatmanın yollarını geliştirmek çok önemli.” diyor. “Bulgularımız, disülfid bağ oluşumunu ve protein katlanmasını hedefleyerek birkaç ana patojen ve direnç mekanizmasında antibiyotik direncini tersine çevirmenin mümkün olduğunu gösteriyor. Bu, klinik olarak yararlı DsbA inhibitörleri geliştirilirse, bunları mevcut antibiyotiklerde kullanarak dirençli enfeksiyonları tedavi etmenin mümkün olabileceği anlamına geliyor.”