1 Saat 40 Dakika’da Insan Beyni: The Mind, Explained.

Daha önce hiç gözünüzde dün yaşanmış gibi canlanan bir anınızın aslında hiç de sizin sandığınız gibi olmadığını öğrendiğiniz oldu mu? Peki ya oldukça ilginç ve belki de günlük hayatınızdan çok uzakta olan, altında yatan sebebi merak ettiğiniz bir rüya gördünüz mü? Eğer bunlar sizin için tanıdık sorularsa cevabı çok da uzakta aramanıza gerek yok.

Daha önce hiç gözünüzde dün yaşanmış gibi canlanan bir anınızın aslında hiç de sizin sandığınız gibi olmadığını öğrendiğiniz oldu mu? Peki ya oldukça ilginç ve belki de günlük hayatınızdan çok uzakta olan, altında yatan sebebi merak ettiğiniz bir rüya gördünüz mü? Belki de sizi anlam veremediğiniz kadar çok kaygılandıran ve korkutan bir durumla karşı karşıya kaldınız… Eğer tüm bunlar sizin için tanıdıksa ve merak ettiğiniz sorularsa, cevabı çok da uzakta aramanıza gerek yok. Tüm bu kafa karıştırıcı soruların cevaplarına, insan beyninin geçmişten günümüze sürmekte olan keşfinde elde edilmiş bilimsel bilgileri oldukça anlaşılır bir dille, çarpıcı görsel anlatılarla ve Emma Stone’un sakin ve rahatlatıcı seslendirmesiyle izleyicilere sunan, Explained serisinin devamı niteliğindeki The Mind, Explained belgeseli ile erişebilirsiniz. 20 dakikalık bölümleriyle odaklanma konusunda zorlamayan, kısa ama oldukça bilgilendirici bir belgesel olan The Mind, Explained beyinin karmaşık çalışma prensipleriyle ilgili bilgi edinmek isteyen herkes için ilginç vaka örnekleri ve eğlenceli anlatımıyla günlük planınızın küçük bir parçası haline getirebileceğiniz heyecanlı bir deneyim sunuyor.

5 bölümden oluşan mini seride hafıza, rüyalar, anksiyete, farkındalık ve psikedelik ilaçlar gibi yaygın ve merak uyandıran konular ele alınıyor. Gelin bölümlere kısaca göz atarak seriyi biraz inceleyelim.

Çarpıtılmış Bir Gerçeklik: Hafıza

Hafızanın tek amacının, geçmişi korumak olduğunu hissediyoruz. Öyleyse hatıralar neden bu kadar güvenilmez? Hatırlama eylemi, tam olarak nasıl gerçekleşiyor?

Çoğu zaman yaşadığımız her şeyin tıpkı hatırladığımız gibi gerçekleştiği konusunda oldukça emin oluruz. Küçükken yaşadığımız evin duvar rengini, ilkokulda başımıza gelen bir olay sırasında üstümüzdeki kıyafeti, ya da çok yorgun olduğumuz bir günün akşamında televizyonda izlediğimiz bir haberi. Halbuki durum hiç de göründüğü gibi değil. İnsan beyninin, insan için yararlı ancak bir o kadar da güvenilmez olabilen bilişsel işlevlerinden biri olan hafıza çoğu zaman bizi yanıltabilir. Anılarımız zaman geçtikçe zihnimizden silinir ve bozulur. Bu bölümde hafızanın ne işe yaradığına ve nasıl işlediğine dair birçok bilimsel çalışma ele alınırken, diğer insanlardan çok daha zeki olmamalarına rağmen hafıza olimpiyatlarında dünya şampiyonu olabilen insanların bunu başarmak için kullandığı tekniklerden de bahsediliyor. Şampiyonlardan biri olan Yanjaa Wintersoul’un hafıza sarayı tekniğini nasıl kullandığını renkli animasyonlar eşliğinde dinlemek ise oldukça keyifli.

Bilinçaltına Kısa Bir Yolculuk: Rüyalar

Binlerce yıl boyunca insanlar rüyaların mistik olduğunu veya benliğimize açılan bir pencere olduğunu düşündüler… Rüyalarımızın bir amacı var mı? Neden rüya görüyoruz?

Her gece uyuduğunda film gibi rüyalar gören insanlardansanız, rüyalar sizin için çok daha enteresan ve merak uyandırıcı olabilir. İnternette rüyalar hakkında binlerce farklı bilgiye ulaşabilme imkânımız olduğu doğru, ama bu konuyu hem daha bilimsel hem de uzun ve sıkıcı yazılar okumaktan daha keyifli bir şekilde öğrenebilmek için serinin bu bölümü oldukça iyi bir seçenek.  

Evrimsel Bir Avantaj…ya da Dezavantaj: Anksiyete

İnsanların yaklaşık yüzde 30’u anksiyete yüzünden ciddi engeller içeren bir hayat yaşıyorlar… Neden bu kadar çok kişi böyle hissediyor? Bu konuda ne yapabiliriz?

Anksiyete son zamanların en yaygın hastalıklarından biri. Hepimiz zaman zaman kaygılı, bazen aşırı kaygılı hissedebiliriz. Bu aslında beynimizin evrimsel olarak geliştirdiği bir hayatta kalma içgüdüsü. Ancak bu sistem bozulduğunda tehlike arz etmeyen durumlar dışında da kaygılı hissedebilir, hatta bu kaygılarla normal bir hayat yaşamak oldukça zor hale gelebilir. Serinin bu bölümünde evrimsel açıdan anksiyeteyi ele alırken, aksiyete ile nasıl başa çıkabileceğimizden bahsediliyor.

Anda Yaşamak: Farkındalık

Nefesinizi izlemek kadar basit bir eylem, beyninizi nasıl değiştirebilir? Hayatınızı da değiştirebilir mi?

Anksiyete hakkındaki bölümden sonra farkındalık bölümü oldukça iyi bir devam sayılabilir zira bu bölümde de meditasyon ile beynimize neler yaptırabileceğimiz, acıyı, stresi ve depresyonu dindirebileceğimiz eski Budist öğretilerinden günümüzdeki meditasyon tekniklerine kadar örneklerle açıklanıyor. Bölümde yer alan Yongey Minghur Rinpoche’nin meditasyon ile tanışma ve uzmanlaşma macerasından bahsedilirken, Rinpoche’nin pozitif ifadeleri ve gülüşü de meditasyona ilgisi olan ve başlamak isteyen insanlara gerçek bir ilham kaynağı olabilir!

Mistik Bir Deneyim: Psikedelik İlaçlar

Bu kadar kısa sürede bile bir psikedelik ilaç nasıl böyle çeşitli sonuçlara yol açıyor? Ve bu bize, zihinle ilgili ne anlatıyor?

Son olarak psikedelik ilaçları ele alan bölümde, çoğumuzun duyduğu LSD, “sihirli” mantar gibi birçok ülkede kullanımı yasak olan maddelerin aslında psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde nasıl kullanılabileceğinden bahsediliyor. Serinin en ilginç bölümü sayılabilecek bölümde, asit tribinin ilk defa keşfinden 80’lerde yasaklanmasına, şaman ritüellerinde psikedelik maddelerin kullanımından günümüzde tekrar yapılan deneylere kadar birçok enteresan bilgi yer alıyor.

Yukarıda bahsettiğim tüm bölümler birbirinden bağımsız olduğu için ilginizi çeken bölümden başlama imkânı sunuyor olması da seriyi çekici kılan özelliklerden birisi. Beynin karmaşık ve renkli işleyişine merakı olan herkesin konuya kısa bir giriş yapabilmesi için mükemmel bir fırsat olan The Mind, Explained belgeselini Netflix izleme listesine ekleyen herkese şimdiden keyifli seyirler dilerim!

Kaynak: Link