Tarihin En Eski Mutfağı: Çin Mutfağı - Case101

5000 yıllık Çin mutfağı için yemek, sadece bir besin kaynağı değil, aynı zamanda önemli bir kültürdür. Gelin bu köklü mutfağı ve yemeğin bu kültürdeki yerini daha yakından inceleyelim.

  Yemek, Çinlilerin hayatında önemli bir yer kaplar ve bu yer sadece fiziksel değildir çünkü Çinliler yemeğin sadece bedeni değil ruhu da doyurduğuna inanırlar. Yemek yemek, onlar için sadece enerji veren ya da sofrada hep beraber oturmayı sağlayan bir aktivite değil; aynı zamanda bir yaşam biçimi haline gelmiştir. Onlar için balık, bolluğu; portakal, hayatın tatlılığını ve ördek ise neşeyi ifade eder. Doğum günlerinde uzun ömrü temsil eden uzun makarnalar pişirirler. Bu ilginç yemek kültürünün şekillenmesinde Çin'in oldukça geniş bir coğrafyaya egemen olmasının da etkisi büyüktür. Farklı kültür birikimlerinin karışmasıyla ortaya çıkan Çin Mutfağında her bölgenin kendine has yemekleri vardır. Kimi mutfaklarda et ön plana çıkıyorken kimi mutfaklarda etin yerini sebze alabiliyor ama yeri değişmeyen tek şey pirinç. İstisnasız her bölgede kullanılan ve Çin mutfağının yapıtaşlarından birini oluşturan bir besindir pirinç. Pirinçten yaptıkları tek şey pilav da değil üstelik: Pirinç unundan çeşitli makarnalar, pirinç şarabı, mantılar ne noodle yapıyorlar.

                                                                                             

  Çin Mutfağının yapıtaşlarından birini oluşturan bir diğer malzeme ise soya fasulyesidir. Soya fasulyesinden üretilen soya sosu, soya sütü ve tofu bu mutfağın önemli bir parçasıdır.Soya sosu soya fasulyesinin su, tuz ve tahıllarla birlikte fermentasyona uğratılması sonucu elde edilen bir sostur ve Çin mutfağında yaygın olarak kullanılır. Soya sütü ise kuru soya fasulyesinin suyla birlikte öğütülmesi sonucu elde edilen yüksek proteinli bir içecektir. Fasulye filizi fasulye tanelerinin yeni filizlenmiş şeklidir. Tofu ise soya sütünün aynen lor peyniri gibi koagülasyona uğratılması sonucu elde edilen yumuşak ve katı bir yiyecek maddesidir. 

                                                                                             

  Çin Mutfağında mutfaktan mutfağa değişen çok şey olsa da değişmeyen üç şey vardır: Pirinç, soya sosu ve yemekleri pişirme yöntemi. Yemekler 'Wok' adı verilen çukur tavalarda pişirilir. Çinde yemekleri pişirmek için en çok kullanılan yöntem yüksek ateşte yağda kavurma yöntemi ve wok adı verilen bu tavalar harlı ateşte yemeğin yanmasını önleyen bir yapıya sahip. Son yıllarda bu tavalar Çin mutfağından dünyaya yayılmış ve artık Batı ülkeleri tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Yüksek ateşte wokların içinde pişen yemeklerin lezzeti daha bir farklı olur çünkü bu ateş malzemelerin içindeki şekerin karamelleşmesine yol açar, yemeğin lezzeti böylece artmış olur. Ayrıca deep fry adını verdikleri bu pişirme yöntemiyle sebzelerin dışını kızartırken içinin daha diri kalmasını sağlıyorlar. Böylece yapılan sebze yemekleri yüksek bir vitamin değerine sahip oluyor.

                                                                                                       

  Bu mutfakta kullanılan diğer bir yöntem ise buğulamadır. Eskiden buğulamak için kullanılan bambu kapların yerini günümüzde paslanmaz çelik tavalar almıştır. Buğulama kabı iki kısımdan oluşur. Alttaki kapta su kaynatılır. Üstteki kaba konan malzemeler alt kaptan yükselen ve delikler aracılığıyla üst kapa geçen buharlar aracılığıyla pişirilir. Buğulama yöntemi özellikle sebze, balık eti ve Çin mantısının hazırlanmasında kullanılır.

  Çin mutfağının en belirgin özelliklerinden biri de çorba dışındaki her yemeklerini çubuklarla tüketmeleridir. Yemek çubuklarının tarihi M.Ö. 200. yıla kadar dayanır. Bu kültürde yemeğe saygı gösterilmesi amacıyla kullanılan yemek çubuklarına Çincede “Kuaizi” denmektedir. Çin kültüründe önemli bir yere sahip olan Konfiçyüs “Onurlu bir adam, mezbahayla mutfağı birbirinden uzak tutar ve yemeğe saygı gösterir. Sofrada hiçbir zaman bıçakların yeri yoktur” diyerek, Çin kültüründe çubuğun neden kullanıldığını da özetlemiştir. Bu filozofa saygı gösteren Çinliler, hala günümüzde geleneklerini sürdürmeye devam ediyorlar.  Bu yüzden Çinliler yemekleri hazırlarken yemek çubuklarıyla alınabilecek büyüklükte olmasına dikkat ederler. 

                                                                                                        

  Gerek çeşitlilik, gerek damak tadı bakımından çok geniş bir yelpazeye sahip olan bu mutfak dünyanın geçmişi en eskiye dayan mutfaklarından biridir. Günümüzde bu mutfak sadece Uzak Doğu ülkelerinde değil aynı zamanda dünyada önemli bir yere sahiptir. Çinlilerin düşündüğü gibi yemeği aynı zamanda şans, zenginlik olarak gören Paulo Coelho'nun da dediği gibi:

Yemek yapmak sanatların en güzeli ve kusursuzudur. Beş duyumuzu birden harekete geçirir, hatta bir duyumuzu daha uyandırır: elimizden geleni ortaya koyma ihtiyacımızı. En sevdiğim tedavi budur.